Ξένος - ο άλλος μου εαυτός

   Τη φετινή σχολική χρονιά τα δύο τμήματα της ΣΤ΄ τάξης ασχολήθηκαν με ένα πρόγραμμα λογοτεχνίας που είχε θέμα "τον ξένο".
   Το πρόγραμμα αυτό το προτείνει η κ. Βενετία Αποστολίδου ( καθηγήτρια του Παιδαγωγικού τμήματος Θεσσαλονίκης ) σε κάποιο βιβλίο της που είναι σχετικό με την εισαγωγή της λογοτεχνίας στα δημοτικά σχολεία.
   Αποφασίσαμε ν' ασχοληθούμε με το συγκεκριμένο θέμα μια και το προσφυγικό τα τελευταία χρόνια είναι ένα σοβαρό ζήτημα που απασχολεί όλον τον κόσμο και περισσότερο τη χώρα μας.
   Τα παιδιά μας μετά από συζήτηση κατέληξαν πως τους ενδιαφέρει μια και ακούνε πολλά από τα Μ.Μ.Ε αλλά και από τον περίγυρό τους.
   Ακόμη βλέποντας το ενδιαφέρον των συγκεκριμένων παιδιών για το εξωσχολικό βιβλίο ( και ειδικότερα το λογοτεχνικό ) και θέλοντας να διοχετεύσουμε στα παιδιά τη δική μας αγάπη για τη λογοτεχνία και την πίστη μας ότι αυτή μπορεί να διδαχτεί παράλληλα με το σχολικό βιβλίο, αποφασίσαμε ότι αυτό το πρόγραμμα θα είχε ενδιαφέρον να το δουλέψουμε φέτος.

1η Δραστηριότητα

   Στην αρχή του προγράμματος ασχοληθήκαμε με την ετοιμολογία της λέξης "ξένος".
   Πρώτα δώσανε τα παιδιά τις δικές τους ερμηνείες σχετικά με τη λέξη.
   Στη συνέχεια ανατρέξαμε σε λεξικά που φέραμε μέσα στην τάξη, όπου βρήκαμε πιο ολοκληρωμένους ορισμούς και τους συζητήσαμε.
   Αφού τα παιδιά κατανόησαν την έννοια της λέξης "ξένος", προσπάθησαν να βρουν λέξεις που να προέρχονται απ' αυτήν (όπως ξενώνας, ξενιτιά, ξενοφοβία, ξενόφερτος, κ.τ.λ.).
   Στα φύλλα εργασίας που είχε ο καθένας μπροστά του προσπάθησε να βάλει στο πλαίσιο-κορνίζα το πρόσωπο κάποιου ξένου. Εκεί τα παιδιά, αφού δυσκολεύτηκαν στην αρχή, τοποθέτησαν έναν Αλβανό, έναν μαύρο, έναν τσιγγάνο, κ.τ.λ.
   Η συζήτηση περιστράφηκε γύρω απ' αυτές τις ομάδες ατόμων που συνήθως περιθωριοποιούμε με αποτέλεσμα να φτάνουμε εύκολα σ' αυτό που ονομάζουμε ρατσισμό.
   Στο τέλος της συζήτησης μπήκε ο προβληματισμός αν όλοι μας θα μπορούσαμε να γίνουμε ξένοι σε κάποια φάση της ζωής μας και αν θα μας άρεσε να μας αντιμετωπίζουν έτσι.

2η Δραστηριότητα

   Φωτοτυπήσαμε ένα απλό και όμορφο σχεδιάγραμμα Γενεαλογικού δέντρου και το μοιράσαμε στα παιδιά. Αφού τους εξηγήσαμε το σκοπό που έχει η συμπλήρωση ενός Γενεαλογικού δέντρου και συμπληρώσαμε ένα στον πίνακα υποδειγματικά, ζητήσαμε απ' αυτά να γράψουν όσες πληροφορίες τους ήταν γνωστές μέσα στην τάξη και στη συνέχεια να το ολοκληρώσουν στο σπίτι και με τη βοήθεια των γονέων τους. 
   Την επόμενη φορά που ασχοληθήκαμε με το θέμα, τα φυλλάδια ήρθαν στην τάξη συμπληρωμένα και συνοδευμένα από φωτογραφίες και πληροφορίες για όλα τα πρόσωπα της οικογένειας.Τα παιδιά μέσα απ' αυτήν τη δραστηριότητα έμαθαν συγγένειες και γνώρισαν πληροφορίες για τη ζωή των προσώπων της οικογένειας που αγνοούσαν.
   Διαβάζοντας πληροφορίες για τους συγγενείς τους, τα παιδιά διαπίστωσαν ότι οι γονείς, οι παππούδες ή οι θείοι τους είχαν τόπουας γέννησης και μετακίνησης διαφορετικούς από το δικό μας Αυτός άλλωστε ήταν και ο τελικός στόχος της δημιουργίας του Γενεαλογικού δέντρου.
   Ζητήσαμε λοιπόν από τα παιδιά να καταγράψουν αφηγήσεις συγγενικών τους προσώπων που γεννήθηκαν ή έζησαν στην ξενιτιά και να τις φέρουν στην τάξη.

   Πραγματικά ήρθαν στην τάξη συγκινητικές ιστορίες που συζητήθηκαν και συνοδεύτηκαν με τραγούδια για την ξενιτιά που βρήκαν στο You Tube και αφού τα ακούσαμε συζητήσαμε τους στίχους.
   Μερικά απ' αυτά ήταν:

• "Τζιβαέρι"
• "Η δική μου πατρίδα"
• "Σαν τον μετανάστη"
• "Στην ξενιτιά"

3η Δραστηριότητα

   Καλέσαμε στην τάξη τον μπαμπά μια μαθήτριας που είναι μέλος της 
                                                          Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης 

για να του πάρουμε συνέντευξη μια και έχει πολλές εμπειρίες από τη διάσωση προσφύγων στα νερά του Αιγαίου.
   Πράγματι η αφήγησή του ήταν συγκλονιστική και τα παιδιά αφού την άκουσαν με προσοχή του έθεσαν πολλές ερωτήσεις μια και το θέμα τους απασχολεί και τους προβληματίζει τόσο όσο και τους μεγάλους.
   Το κοριτσάκι ( η κόρη του ) που ήταν μαθήτρια στην τάξη μας, μας έφερνε όλο το χρόνο εντυπώσεις και εμπειρίες από τις επισκέψεις τους σε προσφυγικούς καταυλισμούς μια και ο κύριος αυτός είχε εμπλέξει φυσικά όλη την οικογένεια στην προσπάθειά του να προσφέρει βοήθεια στους πρόσφυγες που μπαίνουν στη χώρα μας.

4η Δραστηριότητα

   Μια και πλησίαζαν οι διακοπές των Χριστουγέννων, η επόμενη δραστηριότητα ήταν να αναλάβουν οι ομάδες να διαβάσουν από ένα βιβλίο σχετικό με το θέμα μας και να το παρουσιάσουν στην τάξη.
   Τα βιβλία που διαβάσαμε ήταν:

                                                    " Τα δελφινάκια του Αμβρακικού"
                     Θίγει το θέμα της αποδοχή ενός άρρωστου παιδιού από μια παρέα παιδιών.

                                                      "Ο Ναβίντ δεν ήρθε για διακοπές"
             Ένα προσφυγόπουλο προσπαθεί να προσαρμοστεί στο περιβάλλον μιας σχολικής τάξης.
                                               Εκεί βρίσκει υποστηρικτές αλλά και αντιπάλους.

                                                   "Τα δέντρα που τρέχουν"
     Ένα προσφυγόπουλο από την Κύπρο στο Λονδίνο, μετά τα γεγονότα της εισβολής στη Μεγαλόνησο, προσπαθεί να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες και το καινούργιο του σχολείο.















                                                    "Εγώ και ο κύριος Γορίλας"
Ένας μικρός μετανάστης αντιμετωπίζει το ρατσισμό από τον θυρωρό της πολυκατοικίας όπου ζει. Ο ίδιος αντίθετα βοηθάει ένα ανάπηρο παιδί να τα βγάλει πέρα με τους νταήδες του σχολείου του.

                                                                 " Στο κάστρο μας"
Δυο προσφυγόπουλα από τα κατεχόμενα της Κύπρου αποφασίζουν να πάνε πίσω στο χωριό τους όταν τους πιάνει η νοσταλγία για το σπίτι τους και τα πράγματα που άφησαν εκεί.


Τα βιβλία παρουσιάστηκαν από τα παιδιά του ένα τμήματος στο άλλο και σχολιάστηκαν με σοβαρότητα και διάθεση βελτίωσης. Όταν τελείωσαν οι παρουσιάσεις αποφασίσαμε να κάνουμε αφίσες για κάθε βιβλίο για να τις αναρτήσουμε στην τάξη και να μας θυμίζουν τη δουλειά μας.

Κάναμε και κόμικς η κάθε ομάδα το δικό της.

5η Δραστηριότητα

Το θέμα "ο Ξένος" δεν μας απασχόλησε μόνο στην ώρα της Φιλαναγνωσίας.
Και στο μάθημα των Εικαστικών τα παιδιά εκφράστηκαν δημιουργικά κάνοντας αφίσες με το ίδιο θέμα που στη συνέχεια τις αναρτήσαμε στο διάδρομο του σχολείου.

6η Δραστηριότητα

   Καθώς πλησίαζε το τέλος της σχολικής χρονιάς σκεφτήκαμε να ετοιμάσουμε μια εκδήλωση, για τους γονείς και τους μαθητές των άλλων τάξεων, στην οποία θα παρουσιάζαμε το πρόγραμμά μας. Προσπαθήσαμε να δέσουμε όλα αυτά που κάναμε στις δραστηριότητες έτσι ώστε να βγει μια ολοκληρωμένη δουλειά και να δείξουμε συγχρόνως τι είχαμε κάνει όλη τη χρονιά.
   Η εκδήλωση περιλάμβανε:

• Μια εισαγωγή, για την προσφυγιά και την μετανάστευση, που επιμελήθηκε η θεατρολόγος μας.
• Αποσπάσματα από τα βιβλία, παιγμένα σαν θεατρικά δρώμενα.
• Τραγούδια για την ξενιτιά. 
• Ένα τραγούδι, "Στον ξένο", που οι στίχοι του γράφτηκαν από τα ίδια τα παιδιά, με τη βοήθεια της Μουσικού μας, πάνω στη μουσική της ταινίας " Ο καιρός των τσιγγάνων"

Τα παιδιά συνόδεψε στα τραγούδια το σχήμα "Χάσμα Γενεών"...

και η εκδήλωση βγήκε όμορφη , συγκινητική και νοσταλγική.